Evelien, humanistisch geestelijk verzorger op een grote internationale luchthaven en geschoold in contextueel pastorale zorg. Tijdens een gesprek met haar supervisor vertelt ze: “Veel van de verhalen van de passagiers die wachten op hun vlucht gaan over relatieproblemen. Ik heb nauwelijks gelegenheid voor gesprekssessies met een familie en zelfs niet met een enkele persoon. Toch, soms kan één enkele goede vraag behulpzaam zijn. Vorige week kwam er een man naar onze kleine kapel op de luchthaven. Hij stak een kaars aan en vroeg me: ‘Pastor, wat moet ik doen? Ik heb mijn zoon in de steek gelaten. Ik ben op weg naar de VS voor een nieuwe baan, mijn zoon woont met zijn moeder en stiefvader in Azië, zonder mij. Wat heb ik gedaan? Hoe kan ik ooit nog gelukkig zijn?’ Ik heb gezegd: ‘Ik weet niets van jou en je familie.  Zou het mogelijk zijn om je zoon te bellen of te mailen om hem te vertellen dat jij een kaars voor hem hebt aangestoken, en wat jij voor hem hoopt?’ Na een poosje had onze gast gezegd: ‘Ja, ik ga het hem vertellen. En ik zal ook nog een kaars aansteken voor zijn kleine halfzusje. Mijn zoon houdt veel van deze baby en dat doet hem goed.’ De man bleef niet langer dan een kwartiertje en toen ging hij zijn vlucht halen.”

 
Dit is een voorbeeld van hoe misschien een enkele interventie, gebaseerd op de contextuele theorie, in een omgeving met een religieuze sfeer en de mogelijkheid voor een ritueel dat verwijst naar een ontastbare wereld (de kaars), iemand verder kan helpen. Zonder te weten welke van deze aspecten het meest geholpen hebben, veronderstellen wij dat het óók de pastor was die de passagier met een paar woorden aanmoedigde iets te doen. [….] Ze stelde nauwelijks vragen over de feitelijke situatie van de man, bijvoorbeeld zijn economische situatie; ze vroeg niet naar zijn gevoelens – waarschijnlijk bedroefdheid en ambivalentie. Ze ging ook niet in op de systemische achtergrond van zijn migratie, misschien verbonden aan zijn scheiding en de nieuwe gemengde familie van zijn ex-vrouw, inclusief zijn zoon. In plaats van deze interventies te doen stimuleerde de pastor de zorg van de ‘client’ voor zijn zoon én voor het baby-zusje van zijn zoon. Zij erkende zijn bezorgdheid als een vorm van zorgzaamheid: een geschenk voor zijn zoon. Haar houding was gebaseerd op het principe van meerzijdig gerichte partijdigheid.

In het kort, in deze casus vinden we enkele centrale begrippen van contextueel pastorale hulpverlening: iemand aanmoedigen om te letten op relationele hulpbronnen en om energie te geven aan een relatie door te ‘geven’. De bezoeker aan de luchthavenkapel was in zichtbare wanhoop. De pastor stimuleerde hem iets te doen voor zijn zoon als een vorm van geven, waardoor hij zich opnieuw met hem kon verbinden. Zo hielp zij hem zijn lijden te verlichten.

In alle contextuele interventies wordt het helende moment omschreven als een moment van geven en ontvangen. Het verlichten van lijden is dus relationeel gedefinieerd. De zoon zal misschien nooit weten van het gebaar van zijn vader, maar zelfs dan, dit gebaar van de vader voor de zoon kon een beetje de wond van de vader genezen.

Tekst ontleend aan: Catherine Ducommun Nagy, Hanneke Meulink-Korf, Greteke de Vries, Revitilizing Relationships – The resources of contextual therapy, with inspiration from the pastoral process and interfaith studies. Africa Sun Media 2023. (Vertaling GAdV.)